حسین کوچکیان فرد همه روزه در متن
جامعه و درکنارمان شاهد وقوع ناهنجاری و جرایم متعددی هستیم که حکایت از وجود
نارسایی در عملکرد برخی از نهادها و ارکان جامعه دارد . در تحلیل چرایی آن هر گروه
از محققان از دیدگاهی خاص این مشکلات را مورد بررسی قرار می دهند و در این بین
جامعه شناسان از دید آسیب شناسی اجتماعی به موضوع می پردازند . در ریشه یابی علل
پیدایی آسیب های اجتماعی از جمله به وارد شدن خدشه به سرمایه های اجتماعی در جامعه
اشاره می شود بی تردید فهم سرمایه اجتماعی به عنوان برون داد و نیز درون داد توسعه
در استفاده از آن برای کاهش و پیشگیری از آسیب های اجتماعی امری ضروری است . سرمایه
اجتماعی مفهومی کهن در درکی نوین می باشد .
در کنار انواع سرمایه اگر سرمایه مادی و فیزیکی چیزی است که در ساختمان ، تجهیزات
و مواد اولیه وجود دارد و سرمایه انسانی آنچه به صورت مهارت های مختلف در ذهن
موجود است ، سرمایه اجتماعی چیزی است که در روابط یا شبکه های اجتماعی میان فرد با
دیگران قرار دارد. سرمایه اجتماعی مانند کالای همگانی است که در بستر تعاملات و
مناسبات اجتماعی شکل می گیرد و در مالکیت فرد قرار ندارد بلکه متعلق به فرد درجامعه
است . اختلال در روابط اجتماعی بیانگر فقدان و یا نقص در سرمایه اجتماعی یک جامعه
می باشد . به لحاظ نظری و مفهومی سرمایه اجتماعی مفهومی
چند بعدی ، چند سطحی با اشکال مختلف در مقیاس رسمی و غیر رسمی قرار دارد و از سه
رکن اساسی 1- اعتماد فرد به گروه و جامعه2- رضایت از گروه و جامعه 3- مشارکت پذیری فرد در شبکه اجتماعی که در آن
قرار دارد را دربر می گیرد . سرمایه اجتماعی را
در سه سطح خرد (خصایص شناختی فرد چون:ارزش ها ، باورها ، بینش و فهم مشترک از
اهداف و عمل جمعی در یک نظام اجتماعی)، سطح میانه (اعتماد اعضای
جامعه به سازمان ها وعملکرد آنها و پنداشت نسبت به وظیفه شناسی ، تعهد ، شایستگی
نیروهای سازمان ها در حوزه های چهارگانه ی ، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی)، سطح
کلان(ارزش و اهمیت آحاد جامعه نسبت به کل جامعه شامل اعتماد ، رضایت و پنداشت عموم
نسبت به عملکرد نهادها در حوزه های چهارگانه فوق)قابل بررسی است . فعالیت مطلوب سازمان
ها و نهاد های اجتماعی موجب جلب رضایت افراد جامعه به آنها شده و اعتماد آنان به
سازمان ها و ارکان جامعه را به همراه دارد که در نتیجه آن افراد در فعالیت های
مورد نظر و مطلوب جامعه مشارکت خواهند داشت . این موارد برون داد سرمایه اجتماعی تلقی
می شود . این وضعیت به نوبه خود به منزله درون داد توسعه موجب تقویت هرچه بیشتر
سرمایه اجتماعی می شود در طرف دیگر ایجاد خلل در اعتماد ، رضایت و مشارکت مردم که
از کاستی سرمایه اجتماعی حاصل می شود موجب بی تفاوتی جمع کثیری از افراد جامعه از
یک سو و تمسک به راه های نابهنجار ، غیر اخلاقی و خلاف قانون گروهی برای رسیدن به
اهداف خود در جامعه می شود که موجب اخلال در کارکرد نهادهای اجتماعی در نتیجه کاهش
سرمایه اجتماعی شده و ادامه این وضعیت تضعیف مسئولیت اجتماعی در شهروندان و افزایش
آسیب ها و بزه های اجتماعی در جامعه را به دنبال دارد . از این رو ارتقای
سرمایه اجتماعی وظیفه یک به یک افراد جامعه ، سازمان های غیر دولتی ، عمومی و نهادها
و دستگاه های اجرایی کشور می باشد تا با افزایش آن راه را برای پیشگیری وکاهش از آسیب های اجتماعی هموار سازیم . نقل و استفاده از
مطالب با ذکر منبع و رعایت قوانین مربوط به کپی‌رایت آزاد است )
مشتاق دریافت نظرات شما گرامیان : (hkfard@gmail.com
درباره این سایت